Η «Μαύρη Βίβλος» του αθλητισμού

Με αφορμή το αεροπορικό δυστύχημα στη Ρωσία όπου... αφανίστηκε μια ολόκληρη ομάδα, το Gazzetta.gr παρουσιάζει τις μεγαλύτερες διεθνείς τραγωδίες που σχετίζονται με τον αθλητισμό.

Ο τραγικός απολογισμός του αεροπορικού δυστυχήματος στη Ρωσία έφτασε τους 43 νεκρούς, με την ομάδα χόκεϊ της Λοκομοτίβ Γιάροσλαβ να αποδεκατίζεται. Οι «μαύρες» σελίδες στην ιστορία του αθλητισμού είναι δυστυχώς αρκετές και δεν πρέπει να λησμονούνται. Το Gazzetta.gr θυμίζει τις χειρότερες τραγωδίες που σχετίζονται με αθλητικά γεγονότα.

Η φωτιά του Χονγκ Κονγκ
Τη μεγαλύτερη καταστροφή που σχετίζεται με τον αθλητισμό αποτελεί η μεγάλη φωτιά στον ιππόδρομο του Χονγκ Κονγκ στις 26 Φεβρουαρίου του 1918. Τουλάχιστον 590 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο τραγικό περιστατικό, το οποίο προκλήθηκε έπειτα από κατάρρευση μιας προσωρινής κερκίδας, η οποία πλάκωσε τους πάγκους με τα φαγητά για τους θεατές και στη συνέχεια πήραν φωτιά οι κατασκευές από μπαμπού. Γρήγορα η φωτιά επεκτάθηκε και ο κόσμος δεν πρόλαβε να εκκενώσει τον ιππόδρομο. Ο τραγικός απολογισμός είναι πάντως... αισιόδοξος, καθώς εικάζεται ότι οι πραγματικοί νεκροί ήταν περισσότεροι, αποτελώντας ένα από τα πιο πολύνεκρα δυστυχήματα στην ιστορία του Χονγκ Κονγκ. Ο ιππόδρομος κατασκευάστηκε ξανά το 1995, αποτελώντας τη μεγαλύτερη εγκατάσταση για κούρσες αλόγων.

 

Λε Μαν
Οι θεατές πλέον μπορεί να είναι σχετικά ασφαλείς όταν παρακολουθούν αγώνες ταχύτητας μηχανοκίνητου αθλητισμού, ωστόσο δεν ήταν πάντα έτσι. Το 1955, κατά τη διάρκεια του περίφημου 24ωρου αγώνα στο Λε Μαν της Γαλλίας,  ο Πιερ Λεβέ έχασε τον έλεγχο της Μερσέντες-Μπενζ του, με αποτέλεσμα να συγκρουστεί στα αναχώματα με τόση ταχύτητα, ώστε το όχημα να διαλυθεί και τα συντρίμμια του να εκτιναχθούν στις κερκίδες σκοτώνοντας συνολικά 83 άτομα, ενώ ακαριαίο θάνατο βρήκε και ο οδηγός. Ο αγώνας πάντως συνεχίστηκε...

Η χειρότερη ποδοσφαιρική τραγωδία
Στις 2 Μαΐου του 1964, το Περού αντιμετώπιζε την Αργεντινή για τα προκριματικά των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο στο Εθνικό Στάδιο της Λίμα. Η Αργεντινή κέρδιζε με 1-0, με τον διαιτητή της αναμέτρησης να ακυρώνει δύο λεπτά πριν από τη λήξη το γκολ του Περουβιανού Αντρές Μπερτολότι. Ο κόσμος εξαγριώθηκε και ξεκίνησε τα επεισόδια, με την αστυνομία να απαντά με χρήση δακρυγόνων. Οι θύρες του γηπέδου παρέμειναν κλειστές, με αποτέλεσμα 318 άτομα να χάσουν τη ζωή τους, οι περισσότεροι από ασφυξία.

 

Μόναχο
Η τρομοκρατική επίθεση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972 έχει μεταφερθεί επιτυχώς και στο σινεμά. Κατά τη διάρκεια των Αγώνων, 11 αθλητές από το Ισραήλ εκτελέστηκαν από μέλη της παλαιστινιακής οργάνωσης «Μαύρος Σεπτέμβρης». Οι δράστες πέρασαν ανενόχλητοι μέσα στο Ολυμπιακό χωριό κουβαλώντας όπλα στις αποσκευές τους και στη συνέχεια κατάφεραν να μπουν στο μέρος όπου διέμεναν οι Ισραηλινοί και να τους πάρουν ομήρους. Σε αντάλλαγμα με την ελευθερία τους, ζητούσαν άμεση απελευθέρωση 234 Παλαιστίνιων. Τελικά, οι διαπραγματευτές επέλεξαν να ανάψουν το «πράσινο φως» για την απόπειρα διάσωσης των ομήρων, η οποία οδήγησε στο θάνατο 11 Ισραηλινών, ενός Γερμανού αστυνομικού και 5 Παλαιστίνιων. Στη συνέχεια το Ισραήλ διέταξε την έναρξη της επιχείρησης «Οργή του Θεού», προκειμένου να βρει με κάθε κόστος τους εγκεφάλους της απαγωγής.

 

Η καταστροφή της Grande Torino
Η καλύτερη Τορίνο όλων των εποχών έμελλε να έχει τραγικό τέλος. Το 1949, το αεροπλάνο που μετέφερε σχεδόν όλη την Grande Torinο συνετρίβη στον λόφο Σουπέργκα, λίγο έξω από το Τορίνο. Η αποστολή επέστρεφε από ένα φιλικό ματς με την Μπενφίκα στην Πορτογαλία για το ποδοσφαιρικό «αντίο» του Σίσκο Φερέιρα. Ο πιλότος αναγκάστηκε να χαμηλώσει το αεροπλάνο λόγω χαμηλής ορατότητας από τις καιρικές συνθήκες, με αποτέλεσμα να χτυπήσει στον λόφο. Από την καταστροφή βρήκαν τραγικό θάνατο 31 άτομα, εκ των οποίων οι 18 ήταν ποδοσφαιριστές και οι υπόλοιποι μέλη της διοίκησης, δημοσιογράφοι, καθώς και το προσωπικό του αεροπλάνου.
 

Τραγικό τέλος για τα «Μωρά του Μπάσμπι»
Το αεροπορικό δυστύχημα που κόστισε τη ζωή σε 23 άτομα, σήμανε την τραγική κατάληξη της εκπληκτικής ομάδας που είχε τότε η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Στις 6 Φεβρουαρίου του 1958, η πτήση 609 της British προσγειώθηκε στο Μόναχο για ανεφοδιασμό. Η αποστολή των «Κόκκινων Διαβόλων» επέστρεφε από ένα ματς με τον Ερυθρό Αστέρα στο Βελιγράδι και έπειτα από δύο ανεπιτυχείς προσπάθειες απογείωσης από το αεροδρόμιο του Μονάχου, ο πιλότος απέρριψε την επιλογή της διανυκτέρευσης και προσπάθησε να σηκώσει το αεροπλάνο για τρίτη φορά. Ο αεροδιάδρομος ωστόσο είχε καλυφθεί με πάγο, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να παρεκκλίνει της πορείας του και να συγκρουστεί. Μετά τη σύγκρουση, κατάφεραν να βγουν ζωντανοί 21 άνθρωποι.

Η τραγωδία του Λουζνίκι
Μία ακόμα τραγωδία από το... πουθενά. Στις 20 Οκτωβρίου του 1982 η Σπαρτάκ Μόσχας αντιμετώπιζε την HFC Χάρλεμ στο γήπεδο Λουζνίκι της Μόσχας, το οποίο τότε ονομαζόταν γήπεδο Λένιν. Το ματς διεξήχθη υπό τσουχτερό κρύο και βαριά χιονόπτωση, με αποτέλεσμα οι θεατές να είναι λίγοι, το ίδιο και οι ανοιχτές θύρες. Αρκετοί οπαδοί αποχώρησαν πριν από τη λήξη του ματς, με το ματς να είναι 1-0 υπέρ των γηπεδούχων. Ωστόσο, στις καθυστερήσεις η Σπαρτάκ σκόραρε ξανά. Πολλοί από τους αποχωρούντες αποφάσισαν να επιστρέψουν μόλις άκουσαν τους πανηγυρισμούς, με αποτέλεσμα να συγκρουστούν με τους εξερχόμενους, τους οποίους οι άνθρωποι της ασφάλειας δεν άφηναν να αλλάξουν κατεύθυνση. Από τον συνωστισμό, έχασαν επισήμως τη ζωή τους 67 άτομα. Και λέμε επισήμως, διότι σύμφωνα με μαρτυρίες οι νεκροί ήταν σαφώς περισσότεροι, με κάποιους να τους υπολογίζουν στους 340.

Χέιζελ και Μπράντφορντ
Το 1985 η Γιουβέντους με τη Λίβερπουλ βρέθηκαν πρώτη φορά αντιμέτωπες στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στις Βρυξέλλες. Λίγο πριν από την έναρξη του ματς, οι Άγγλοι χούλιγκαν επιτέθηκαν στους Ιταλούς, σπάζοντας με... σχετική ευκολία τη λεπτή γραμμή των Βέλγων αστυνομικών. Οι Ιταλοί υποχώρησαν ασκώντας πίεση σε έναν τοίχο, ο οποίος κατέρρευσε καταπλακώνοντας δεκάδες οπαδούς, την ώρα που τα επεισόδια συνεχίζονταν. Μέσα σε όλο τον πανικό σκοτώθηκαν 39 οπαδοί, ενώ τραυματίστηκαν πάνω από 350. Οι αγγλικές ομάδες τιμωρήθηκαν με πενταετή αποκλεισμό από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ενώ οι αγγλικές Αρχές ξεκίνησαν πόλεμο με τους χούλιγκαν, ένα φαινόμενο πρωτίστως κοινωνικό, το οποίο άνθιζε στην Αγγλία του ’80. Την ίδια χρονιά, 56 άτομα βρήκαν μαρτυρικό θάνατο καθώς κάηκαν ζωντανοί στη μεγάλη φωτιά στο γήπεδο του Μπράντφορντ, ενώ 200 ακόμα αποχώρησαν τραυματίες.

Το Χίλσμπορο
Τέσσερα χρόνια μετά το Χέιζελ, οι οπαδοί της Λίβερπουλ βρέθηκαν σε μία ακόμα τραγωδία, η οποία αποτελεί την πλέον πολύνεκρη στη Βρετανία, πάντα σε σχέση με αθλητικά γεγονότα. Η Λίβερπουλ έπαιζε με τη Νότιγχαμ Φόρεστ τελικό Κυπέλλου Αγγλίας στο γήπεδο του Σέφιλντ, με την ώρα διεξαγωγής να ορίζεται στις 15:00. Λίγο οι καθυστερήσεις, λίγο ο ενθουσιασμός των οπαδών και πολύ οι άστοχοι χειρισμοί των αρμοδίων και της αστυνομίας, οδήγησαν στη ξαφνική είσοδο εκατοντάδων οπαδών μέσα στην ήδη ασφυκτικά γεμάτη κερκίδα των Ρεντς, με αποτέλεσμα πολλοί να πεθάνουν από ασφυξία και άλλοι να στριμωχτούν τόσο πολύ στα κάγκελα, που να μην προλάβουν να αντιδράσουν. Σύμφωνα με μαρτυρίες, υπήρχαν νεκροί ακόμα και όρθιοι ανάμεσα στο πλήθος. Ο τραγικός απολογισμός έφτασε τους 96, ενώ 766 τραυματίστηκαν. Το Χίλσμπορο σε συνδυασμό με το Χέιζελ και το Μπράντφορντ οδήγησαν σε σταδιακές αναμορφώσεις των γηπέδων για λόγους ασφαλείας και στην τοποθέτηση καθισμάτων σε όλες τις θέσεις.

Οι πολύχρωμοι 11
Το συμβάν θα είχε πάρει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις αν στην αποστολή των Ολλανδών με καταγωγή από το Σουρινάμ συμπεριλαμβάνονταν οι διεθνείς Ρούουντ Γκούλιτ, Φρανκ Ράικαρντ, Μπράιαν Ρόι, Άρον Γουίντερ και  Ρέτζι Μπλίνκερ, οι οποίοι την τελευταία στιγμή τέθηκαν εκτός λόγω πιέσεων από τους συλλόγους τους. Το 1989, μια ομάδα Ολλανδο-Σουριναμέζων παικτών μετέβη στο Σουρινάμ για φιλικό με την εθνική ομάδα της χώρας, με το αεροπλάνο τους να συντρίβεται ενώ πλησίαζε το αεροδρόμιο του Σουρινάμ. Έμειναν στηνΙστορία ως οι πολύχρωμοι 11. Συνολικά, από την πτώση της πτήσης 764, βρήκαν τραγικό θάνατο 167 άνθρωποι.

Αλυσιδωτές καταστροφές
Μέσα σε λίγες εβδομάδες τον Απρίλιο του 2001, συνέβησαν τέσσερις μεγάλες ποδοσφαιρικές τραγωδίες στην αφρικανική Ήπειρο. 43 άνθρωποι πέθαναν και 250 τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια ενός αγώνα στη Νότια Αφρική, 14 άνθρωποι πέθαναν και 51 τραυματίστηκαν στο Κονγκό, ενώ ένας νεκρός και 39 τραυματισμοί ήταν το αποτέλεσμα σύγκρουσης οπαδών με την αστυνομία στην Ακτή Ελεφαντοστού. Ωστόσο, το χειρότερο περιστατικό έλαβε χώρα στην Γκάνα. Οι οπαδοί της Ασάντε Κοτότο ξεκίνησαν να σπάνε καθίσματα έπειτα από μία ήττα από τη Χαρτς οφ Όουκ, με την αστυνομία να κάνει εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων. Ο κόσμος προσπάθησε να εκκενώσει το γήπεδο, αλλά οι θύρες ήταν κλειδωμένες. Τα δακρυγόνα συνεχίστηκαν, με αποτέλεσμα συνολικά 126 άνθρωποι να ποδοπατηθούν και εκατοντάδες ακόμα να τραυματιστούν.