Πιστεύετε στην ατυχία της μαύρης γάτας και αποφεύγετε να περνάτε κάτω από σκάλες; Μένετε στο σπίτι σας όταν το ημερολόγιο γράψει «Τρίτη και 13» ή την πρώτη μέρα του χρόνου κλειδαμπαρώνετε την πόρτα για να μην σας κάνει ποδαρικό ο γκαντέμης γείτονας που σας είχε κάνει πέρυσι και περάσατε «μαύρη» χρονιά; Μήπως, λέω μήπως, κάπου στην τσέπη ή την τσάντα σας έχετε καταχωνιασμένο σκόρδο ή μπλε ματάκι; Αν η απάντηση σε ένα ή περισσότερα από αυτά τα ερωτήματα είναι «ναι», τότε είστε κι εσείς ανάμεσα στους πολλούς ανθρώπους τούτου του κόσμου που πιστεύουν εδώ και αιώνες σε προλήψεις!
Βρισκόμαστε στην 21η χιλιετηρίδα, με την επιστήμη να έχει κάνει τεράστια πρόοδο, και ίσως θα θεωρούταν πιο λογικό η ανθρωπότητα να έχει απελευθερωθεί πλέον από προλήψεις, προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες, αλλά αυτό δεν συμβαίνει. Εξαιτίας των αμέτρητων κινδύνων της καθημερινότητας και της αδυναμίας του, ο σύγχρονος άνθρωπος εξακολουθεί να είναι δέσμιος ανεξήγητων φαινομένων και να διαβλέπει με φόβο κακοτυχίες, αποτυχίες, ασθένειες και ένα σωρό άλλα δυσάρεστα σε κάθε του βήμα.
Οι δεισιδαιμονίες του πρωτόγονου ανθρώπου
Από τα προϊστορικά χρόνια, ο πρωτόγονος άνθρωπος ένιωθε ανίσχυρος μπροστά στα φυσικά φαινόμενα που τον ταλαιπωρούσαν και όντας αδύνατο τότε να τα εξηγήσει, θεωρούσε ότι επρόκειτο για κάποιες μυστήριες εχθρικές δυνάμεις που απειλούσαν τη ζωή του. Όμως, πίστευε πως είχε τη δύναμη να αποτρέψει τα δυσμενή γι' αυτόν αποτελέσματα και γι' αυτό το λόγο κατέφευγε σε διάφορες πράξεις, οι οποίες θεωρούσε πως μπορούσαν να διαφοροποιήσουν την κατάσταση προς το καλύτερο για εκείνον. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν ο χορός της βροχής που γινόταν από τους λαούς για να λάβει τέλος η ανομβρία, οι θυσίες που θεωρούνταν αναγκαίες για να σταματήσουν οι διάφορες θεομηνίες, αλλά και η θεοποίηση των λεγόμενων «τοτέμ», που είχαν μορφές αγρίων ζώων, προκειμένου να προκαλούν τρόμο και να διώχνουν το κακό.
Ο προληπτικός Φρόυντ
Πολλοί είναι εκείνοι που θεωρούν ότι οι προλήψεις χαρακτηρίζουν τους αγράμματους και πως οι μορφωμένοι δεν έχουν τέτοιες «αδυναμίες», όμως αυτό ιστορικά διαψεύδεται. Όπως λέγεται, ο Σίγκμουντ Φρόυντ, αυτός ο μεγάλος στοχαστής που αντιπαρατέθηκε στη θρησκεία και στις προκαταλήψεις, κάθε πρωί χαιρετούσε το ίδιο πορσελάνινο κινεζικό αγαλματάκι της συλλογής του, που ήταν τοποθετημένο στη δεξιά πλευρά του γραφείου του, πιστεύοντας ότι έτσι θα πάει καλά η μέρα του! Και βέβαια, δεν ήταν και δεν είναι ο μόνος, έστω κι αν δύσκολα παραδέχεται κάποιος ότι πιστεύει σε τέτοια πράγματα.
Ένας φοιτητής ρώτησε απορημένος κάποτε τον νομπελίστα Δανό φυσικό Nιλς Mπορ για ποιο λόγο είχε κρεμασμένο στην πόρτα του ένα πέταλο και ότι του ήταν αδύνατο να πιστέψει ότι ένας άνδρας όπως εκείνος πίστευε σε προλήψεις. Τότε, ο τελευταίος τον αποστόμωσε, απαντώντας: «H αλήθεια είναι ότι δεν πιστεύω. Φαίνεται, όμως, πως το πέταλο φέρνει τύχη, είτε εγώ το πιστεύω είτε όχι»! Είναι αλήθεια λοιπόν ότι ουκ ολίγοι είναι εκείνοι που τρέμουν τις αρνητικές εξελίξεις στη ζωή τους εξαιτίας «περίεργων» και ανεξήγητων αιτιών ή που κυνηγούν την καλοτυχία με διάφορα τεχνάσματα. Και βέβαια αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση κάτι που συνδέεται με το γνωσιολογικό επίπεδο του καθενός.
Τα γούρια στο χώρο του αθλητισμού και της πολιτικής
Στον αθλητισμό έχουμε να κάνουμε με αμέτρητες προλήψεις, αφού μια μικρή λεπτομέρεια φτάνει και περισσεύει για να χαρίσει μια μεγάλη επιτυχία ή μια πικρή αποτυχία στον αγωνιζόμενο. Ίσως έχετε ακούσει για ποδοσφαιριστές που φορούν την ίδια φανέλα σε κάθε αγώνα, αφού θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο η ομάδα τους θα φτάσει στη νίκη ή ότι θα πετύχουν κάποιο γκολ, όπως είχε συμβεί και κάποια άλλη φορά στο παρελθόν. Ένα πολύ καλό παράδειγμα στο χώρο του αθλητισμού αποτελεί ο παλιός και πολυνίκης προπονητής μπάσκετ, Γιάννης Ιωαννίδης, ο οποίος είχε διάφορα γούρια, όπως π.χ. το σακάκι του, που το φορούσε σε κάθε αγώνα και για μεγάλο διάστημα κατά τη διάρκεια της χρονιάς, όντας πεπεισμένος ότι αυτό τον βοηθούσε κατά κάποιον τρόπο να πάρει το νικηφόρο αποτέλεσμα! Ο νυν Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας ήταν από τους πλέον προληπτικούς ανθρώπους του μπάσκετ και πολύ γνωστός για τις εμμονές του.
Παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται όμως και στην πολιτική, όπου είναι αλήθεια ότι αρκετοί έχουν τα δικά τους γούρια κατά την περίοδο των εκλογών, που τους «βοηθούν» για να φτάσουν στην προσωπική ή κομματική επιτυχία. Επίσης, είναι αλήθεια ότι ορισμένοι καταφεύγουν ακόμη και σε αστρολόγους, ώστε να πάρουν συμβουλές για επιλογές τους ή για σημαντικές αποφάσεις που θα πρέπει να λάβουν στο μέλλον.
Τρίτη και 13
Η Τρίτη και 13 αποτελεί τη μέρα-εφιάλτη για τους προληπτικούς, μια άποψη που έχει επικρατήσει εδώ και αρκετούς αιώνες. Σύμφωνα με την ελληνική παράδοση, η ημέρα Τρίτη είναι η χειρότερη της εβδομάδας, διότι είναι η ημέρα που έγινε η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 (Τρίτη 29 Μαΐου). Μετά από αυτό το γεγονός, σταμάτησαν να γίνονται γιορτές την εν λόγω ημέρα και όλα τα σπίτια έμεναν κλειστά και δεν δέχονταν επισκέπτες! Παράλληλα, η Τρίτη είναι κακότυχη και από αστρολογικής απόψεως, αφού είναι η ημέρα του Άρη, που είναι ο θεός του πολέμου.
Όσο για τον αριθμό 13, υπάρχουν ένα σωρό λόγοι, για τους οποίους θεωρείται γρουσούζικος, όπως π.χ. επειδή, όπως λέγεται, συμβολίζει τον 13ο μαθητή του Ιησού, τον Ιούδα, ο οποίος τον πρόδωσε, ή επειδή χαλάει την αρμονία του τέλειου και ιερού αριθμού 12 (αριθμό 12 είχαν τα ευαγγέλια, οι άθλοι του Ηρακλή, οι Θεοί του Ολύμπου κ.ά.). Ένας άλλος λόγος που το 13 θεωρείται ότι φέρνει ατυχία είναι, σύμφωνα με τη λαογραφική παράδοση, η σύνδεση που υπάρχει στο συγκεκριμένο νούμερο με τον δυσοίωνο εμβόλιμο 13ο μήνα του έτους, που προέκυπτε από τη διαφορά του σεληνιακού με το ηλιακό έτος και με το πέρασμα των χρόνων απορροφήθηκε με την προσθήκη μίας ημέρας στον Φεβρουάριο κάθε τέσσερα έτη. Επίσης, ακόμα και στις κάρτες Ταρώ ο αριθμός 13 είναι ο Θάνατος!
Σε άλλες χώρες, πάντως, όπως είναι οι αγγλοσαξονικές, οι ισπανόφωνες και η Γερμανία, γρουσούζικη ημέρα δεν αποτελεί η Τρίτη, αλλά η Παρασκευή και 13.
Το κακό μάτι
Το γνωστό μας μάτιασμα είναι φαινόμενο που, όπως λέγεται, προέρχεται από το επίμονο και κακό βλέμμα κάποιων ανθρώπων προς άλλα αξιοζήλευτα πρόσωπα. Εκείνοι που, σύμφωνα με τον λαό, ματιάζουν είναι όσοι έχουν σμιχτά φρύδια, εκείνοι που τους έκοψε η μάνα τους τον θηλασμό, αλλά και τα άτομα με κάποιου είδους αναπηρία, ενώ ματιάζονται τα μικρά παιδιά, οι όμορφοι άνθρωποι, οι έγκυες, όπως επίσης τα δέντρα που δίνουν πολλούς καρπούς, τα όμορφα λουλούδια και τα ζώα. Το μάτιασμα προσβάλλει το σώμα, την περιουσία, την ατομική, αλλά και την κοινωνική υπόσταση του ματιασμένου. Συνήθως η «διάγνωση» για το μάτι γίνεται με νερό και λάδι ή με κάρβουνα στο νερό και ως... αντίδοτο ακολουθούν συγκεκριμένες μέθοδοι ξεματιάσματος! Αξίζει να σημειώσουμε ότι το μάτιασμα είναι φαινόμενο αποδεκτό και από την εκκλησία μας, που υποστηρίζει ότι κάποιος που φθονεί ή μισεί ένα άτομο, παρακινεί τον διάβολο να το βλάψει.
Τα όνειρα
Καθημερινά βλέπουμε πολλά όνειρα, που είναι είτε ευχάριστα είτε δυσάρεστα για εμάς. Αρκετοί, και κυρίως οι γυναίκες, δίνουν μεγάλη σημασία σε αυτά και θεωρούν πως οτιδήποτε βλέπουν έχει και κάποια σημασία ή κάποιο «μήνυμα», που πρέπει να αποκωδικοποιήσουν. Έτσι, για το σκοπό αυτό, συχνά απευθύνονται σε «ειδικούς» ή συμβουλεύονται ονειροκρίτες.
Παρακάτω διαβάστε μερικές από τις πιο γνωστές προλήψεις που συγκεντρώσαμε:
- Ο πρώτος που θα μπει στο σπίτι σας την Πρωτοχρονιά, θα πρέπει να είναι άνθρωπος με καλή ψυχή και καλό... πόδι, για να σας κάνει καλό ποδαρικό και να πάει καλά όλη η υπόλοιπη χρονιά. Σε διαφορετική περίπτωση, πιστεύεται πως κακοτυχίες και άσχημα γεγονότα θα βρουν εσάς και την οικογένειά σας.
- Την Πρωτοχρονιά είναι καλό να σπάτε ένα ρόδι για είναι γλυκιά η χρονιά, λέγοντας τρεις φορές τη φράση «όπως είναι γλυκό και ζουμερό το ρόδι, έτσι γλυκιά και ζουμερή να είναι η χρονιά»!
- Το πρώτο μέλος της οικογένειας που επιστρέφει στο σπίτι την Πρωτοχρονιά, πρέπει φέρει και μια πέτρα απ' έξω.
- Όταν μπαίνει για πρώτη φορά κάποιος στο σπίτι σας, θα πρέπει να εισέρχεται με το δεξί πόδι, για να πάνε όλα καλά!
- Όταν επισκεπτόμαστε κάποιο σπίτι, θα πρέπει να βγαίνουμε από την πόρτα που μπήκαμε για να μη χαλάσουμε το... προξενιό.
- Παλιότερα, σε περίπτωση που έκαναν μάγια στην οικογένειά σας, θα έπρεπε να ραντίσετε το σπίτι σας απ' άκρη σ' άκρη με αλατόνερο, ώστε να φύγει το κακό.
- Κατά το θεμελίωμα ενός καινούριου σπιτιού, στο παρελθόν συνηθιζόταν η σφαγή ενός πετεινού, για να υπάρχει προκοπή.
- Απαγορεύεται δια ροπάλου να περνάτε κάτω από σκάλα.
- Δεν πρέπει να αφήνετε ποτέ ανοιχτό το ψαλίδι.
- Το καπέλο πάνω στο κρεβάτι είναι γρουσουζιά.
- Αν σπάσει καθρέφτης, σημαίνει ότι θα έχετε επτά χρόνια γρουσουζιά!
- Κάποιοι πιστεύουν ότι αν κοιτάξετε καθρέφτη μετά τα μεσάνυχτα, τότε θα σας βρει μεγάλο κακό.
- Τα τριαντάφυλλα πρέπει πάντα να τα προσφέρετε σε μονό άθροισμα ή ντουζίνα.
- Σε περίπτωση που πέσει η σκούπα μόνη της, θα σας επισκεφθούν ανεπιθύμητοι.
- Αν βρείτε καρφίτσα, σημαίνει ότι θα έχετε καλή τύχη.
- Είναι γρουσουζιά να αφήνετε τα παπούτσια σας ανάποδα.
- Όταν αφήνετε ανοιχτές τις ντουλάπες, λένε ότι ευνοείτε τις κακές γλώσσες.
- Αν τρώτε σε σπασμένα ή ραγισμένα πιάτα, δεν θα έχετε καλή τύχη.
- Τα ποτήρια με νερό δεν είναι καλό να τσουγκρίζονται, ενώ αν πίνετε κρασί ή κάποιο άλλο ποτό, είναι γρουσουζιά να λέτε «εις υγείαν» και να τσουγκρίζετε το ποτήρι σας, αλλά να μην πίνετε από αυτό.
- Το τραπεζομάντιλο δεν θα πρέπει να το τινάζετε έξω.
- Αν τινάξετε το τραπεζομάντιλο έξω μετά το γεύμα τη νύχτα, τότε ταΐζετε τα πνεύματα κι έτσι τα έχετε καλά μαζί τους!
- Είναι γρουσουζιά να αφήνετε τα μαχαιροπήρουνά σας σταυρωμένα στο πιάτο.
- Αν βρείτε στο δρόμο σας μαύρη γάτα ή νεκροφόρα, τότε θα έχετε άσχημη τύχη.
- Όταν φεύγει κάποιος που θέλετε να γυρίσει σύντομα, ρίξτε πίσω του νερό.
- Δεν είναι καλό να κάνετε μπάνιο τη Μ. Παρασκευή.
- Δεν πρέπει να κόβετε τα νύχια σας Τετάρτη ή Παρασκευή και να λούζεστε την Κυριακή. Μάλιστα, υπάρχει και σχετικό στιχάκι, που λέει: «Τετάρτη και Παρασκευή τα νύχια σου μην κόψεις και Κυριακή να μην λουστείς αν θέλεις να προκόψεις». Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι είναι απαγορευτικό τα κόβονται τα νύχια το βράδυ.
- Αν θέλει μια γυναίκα να δει ποιόν θα παντρευτεί, θα πρέπει να πάρει ένα ή τρία λουλούδια από τον επιτάφιο ή ένα ή τρία κουφέτα από τον δίσκο του παπά σε γάμο και να τα βάλει κάτω από το μαξιλάρι της πριν κοιμηθεί.
- Η γαλάζια χάντρα διώχνει το κακό μάτι.
- Χτυπήστε ξύλο για να φύγουν μακριά τα κακά πνεύματα που κατοικούν σ' αυτό και να μην ακούσουν εκείνο που θέλει να πει κάποιος.
- Όταν έχετε φαγούρα στη μύτη ή την πλάτη, θα... φάτε ξύλο! Αντίστοιχα, όταν έχετε φαγούρα στη δεξιά παλάμη, θα πάρετε λεφτά και στην αριστερή, θα δώσετε.
- Χρήματα επίσης θα λάβετε και σε περίπτωση που σας χυθεί ο καφές (επίτηδες δεν θα πιάσει, μην προσπαθείτε!).
- Αν φοράτε τα ρούχα σας ανάποδα στο ύπνο, προστατεύεστε από τις κατάρες.
- Ο βασιλικός στην είσοδο του σπιτιού φέρνει καλή τύχη.
- Όταν ένας σκύλος αρχίσει να ουρλιάζει χωρίς λόγο, τότε κάτι κακό θα συμβεί, με πιθανότερο τον θάνατο κάποιου από το ίδιο σπίτι.
- Όταν πέφτουν τα παιδικά δόντια ενός παιδιού, λένε ότι πρέπει να τα πετάξει στα κεραμίδια του σπιτιού για να είναι γερά τα νέα δόντια που θα βγουν.
- Αν μια έγκυος κάτσει σε ανοιχτό ψαλίδι χωρίς να το ξέρει, θα γεννήσει αγόρι (ας μην το δοκιμάσουν καλύτερα οι μέλλοντες μπαμπάδες και έχουμε ατυχήματα!).
- Βάζοντας ένα μεγάλο κρεμμύδι πάνω από την εξώπορτα ή το τζάκι σας, εξασφαλίζετε καλή τύχη.
- Είναι γρουσουζιά να μετράτε τα αστέρια, ωστόσο, όταν ένα αστέρι πέφτει, μπορείτε να κάνετε μια ευχή και αυτή είναι πιθανό να βγει αληθινή!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου