ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ
Υπάρχουν ασθένειες για τις οποίες επικρατούν ακόμη στην κοινωνία μας πολλοί μύθοι, εσφαλμένες πεποιθήσεις και προκαταλήψεις. Μια από αυτές είναι η σχιζοφρένεια. Μια συχνή λανθασμένη αντίληψη είναι ότι τα άτομα με σχιζοφρένεια έχουν διχασμό προσωπικότητας. Αυτό έγινε γιατί ο διεθνής όρος σχιζοφρένεια, στα ελληνικά προέρχεται από δύο λέξεις που σημαίνουν «χωρίζω» και «νους». Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει.
Οποιοσδήποτε μπορεί να πάθει σχιζοφρένεια, όπως οποιοσδήποτε μπορεί να πάθει θυρεοειδίτιδα, διαβήτη ή καρκίνο.
Η σχιζοφρένεια προσβάλει κυρίως νέους ανθρώπους γύρω στα 18-25, αλλά και άλλους. Παρουσιάζεται σε κάθε κοινωνική τάξη, σε όλα τα έθνη και το ίδιο συχνά σε άντρες και γυναίκες. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η σχιζοφρένεια εκδηλώνεται σε άτομα της ίδιας οικογένειας, αλλά είναι σίγουρα σημαντικός ο ρόλος του περιβάλλοντος.
Στην πραγματικότητα παρόλη την τεράστια έρευνα τα τελευταία 15 χρόνια, δεν ξέρουμε πραγματικά την αιτία της σχιζοφρένειας. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι η σχιζοφρένεια είναι μια σοβαρή ασθένεια που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στη ζωή, όχι μόνο αυτών που πάσχουν, αλλά και στη ζωή των μελών της οικογένειας και των φίλων τους, αλλά υπάρχει αντιμετώπιση.
Οι ασθενείς με σχιζοφρένεια έχουν καλές και κακές μέρες. Η πορεία της ασθένειας θυμίζει το τρενάκι του λούνα παρκ. Πολλά και διαφορετικά συμπτώματα της σχιζοφρένειας είναι δυνατόν να εμφανιστούν σε διαφορετικούς συνδυασμούς και με ποικίλη βαρύτητα, μιας και κανένας άνθρωπος δεν είναι όμοιος με τον άλλον. Δυστυχώς δεν υπάρχει ακτινολογική εξέταση ή εξέταση αίματος για τη διάγνωση της ασθένειας. Έτσι η διάγνωση τίθεται κλινικά με την εξέταση του ατόμου και το ιστορικό. Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας εμφανίζονται συνήθως κατά το τέλος της εφηβείας ή στη νεαρή ενήλικη ζωή. Η αναγνώριση είναι πολύ δύσκολη γιατί εμπλέκεται με μεταβολές της συμπεριφοράς που εύκολα δικαιολογούνται στην ηλικία αυτή.
Τα συμπτώματα επηρεάζουν τον τρόπο που το άτομο σκέφτεται, αισθάνεται και λειτουργεί. Χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες:
· «Θετικά» συμπτώματα: όπως α) το να αντιλαμβάνεσαι, με την όραση, την ακοή, την όσφρηση ή τη γεύση, πράγματα που δεν υπάρχουν και β) οι παραληρητικές ιδέες, που μπορούν να έχουν πολλές μορφές, όπως διώξεως, τηλεπάθειες, μεγαλείου, θρησκευτικές, επιστημονικής φαντασίας ή παραφυσικές.
· «Αρνητικά» συμπτώματα: όπως μειωμένη ενεργητικότητα ή διάθεση και απομάκρυνση από την οικογένεια και τους φίλους, μεταβολή στις συνθήκες του ύπνου, ακοινώνητη συμπεριφορά.
· «Γνωσιακά» συμπτώματα: όπως συγκεχυμένη-μπερδεμένη σκέψη και αδυναμία ολοκλήρωσης μιας σκέψης ή πρότασης.
Είναι σημαντικό να διαγνωστεί η νόσος το δυνατόν συντομότερα, γιατί όσο αφήνεται χωρίς θεραπεία, τόσο πιο μεγάλες καταστροφές προκαλεί στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Τα πρώτα σημεία δεν αναγνωρίζονται εύκολα. Πολλοί άνθρωποι χάνουν έως και 5 χρόνια πριν να τεθεί η διάγνωση και η θεραπεία. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γιατί συνηθισμένα, καθημερινά θέματα, κυρίως των εφήβων μπορεί να υποκρύπτουν τη νόσο.
Μας ανησυχούν:
· Μεταβολές της διάθεσης όπως: κατήφεια, κατάθλιψη, αδυναμία να κλάψεις ή υπερβολικό κλάμα, αδικαιολόγητα γέλια ή έλλειψη γέλιου.
· Μεταβολές της αντίληψης όπως: το να ακούς φωνές ενώ δεν υπάρχει κανείς γύρω σου, ασυνήθιστη ευαισθησία στους θορύβους ή το φώς.
· Μεταβολές της δραστηριότητας όπως: υπερβολική ενεργητικότητα ή έλλειψη ενεργητικότητας, υπερβολικός ύπνος ή μεγάλη αϋπνία.
· Μεταβολές της κοινωνικής συμπεριφοράς όπως: αποφυγή κοινωνικών επαφών, εγκατάλειψη δραστηριοτήτων, άρνηση εξόδου από το σπίτι, διαταραχή στις διαπροσωπικές σχέσεις, παράλογες ή ανάρμοστες δηλώσεις, χρήση ασυνήθιστων λέξεων ή φράσεων χωρίς νόημα.
· Μεταβολές στις οικογενειακές σχέσεις όπως: συνεχείς διαφωνίες, αποφυγή τηλεφωνικής επικοινωνίας με τους οικείους, τηλεφωνήματα στους οικείους σε ασυνήθιστες νυκτερινές ώρες.
· Μεταβολές στο σχολείο ή στην εργασία όπως: προβλήματα συγκέντρωσης, πτώση της σχολικής επίδοσης.
· Μεταβολές της συμπεριφοράς όπως: παράξενες στάσεις, παρατεταμένα επίμονα βλέμματα, ακραίες θρησκευτικές πεποιθήσεις, χρήση απαγορευμένων ουσιών.
· Μεταβολές στην εμφάνιση όπως: παράξενα ρούχα, παραμέληση της προσωπικής υγιεινής.
· Υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο.
Η θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακευτική θεραπεία και ψυχοθεραπεία. Σήμερα είναι εντελώς ξεκάθαρο στους επιστήμονες, ότι στον εγκέφαλο η έκκριση μιας νευροορμόνης που λέγεται ντοπαμίνη (αλλά και άλλες νευρορμόνες σε μικρότερο βαθμό) δεν γίνεται με το σωστό τρόπο. Για αυτό χρειάζονται τα φάρμακα.
Τα τελευταία χρόνια που χρησιμοποιούνται φάρμακα χωρίς παρενέργειες έχουν κλείσει τα ψυχιατρεία. Αυτό συνέβη γιατί η έρευνα έδωσε φάρμακα αποτελεσματικά και όχι βλαβερά. Το δεύτερο πολύ σημαντικό σύστημα υποστήριξης είναι η ψυχοθεραπεία. Στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας ο ασθενής μαθαίνει να κατανοεί την κατάσταση του, να αντιμετωπίζει τα συμπτώματα, να έχει τον έλεγχο, να εμπιστεύεται, να καταπολεμά τις αρνητικές σκέψεις, να χαλαρώνει, να μαθαίνει τρόπους επαφής με άλλους, να αναπτύσσει αυτοπεποίθηση, να προχωράει στη ζωή του.
Σε κάθε περίπτωση η σχιζοφρένεια αντιμετωπίζεται, όταν ζητηθεί νωρίς βοήθεια. Σε παγκόσμιο επίπεδο χρησιμοποιούνται τα ίδια μέσα και τεχνικές.
ΔΩΡΑ ΑΔΡΑΚΤΑ-ΞΥΛΟΥΡΗ
ΨΥΧΙΑΤΡΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου